Zmiany nazw ulic i placów w Łodzi występowały wielokrotnie na przestrzeni dziejów miasta. W XX wieku następowało to nawet „hurtowo”, wskutek różnorakich zawirowań politycznych.
Takimi szczególnymi momentami, sprzyjającymi zmianom był okres pierwszej wojny światowej, okres międzywojenny (przywracano nazwy polskie, jak i upamiętniano znane postaci), następnie okupacji niemieckiej (wszystkie nazwy zmienione zostały na niemieckie pisane gotykiem, czasem tylko z zachowaniem pierwotnego sensu nazewnictwa), komunizmu (zmiany związane były z utrwalaniem władzy komunistycznej), oraz pierwsze lata w wolnej Polsce, po transformacji ustrojowej w 1989 roku (znów przywracano stare nazwy oraz zamieniano związane z komunistami na postaci kojarzące się z innymi zasługami).
Proces zmian w nazewnictwie ulic, choć już nie na tak wielką skalę jak w poprzednim wieku, zachodzi do dzisiaj. Świadczą o tym choćby decyzje radnych miasta z roku 2007, kiedy to przekształcono al. Włókniarzy w al. Jana Pawła II (na odcinku od ul. Pabianickiej do al. Mickiewicza), fragment ul. Spornej na bł. Anastazego Pankiewicza, a aleję Przyjaźni podzielono na dwie ulice: ks. Zdzisława Wujaka (od ul. Puszkina do Augustów) i św. Brata Alberta Chmielowskiego (od Puszkina do Widzewskiej). Decyzje takie na ogół nie są przyjmowane entuzjastycznie przez społeczeństwo. Nowy patron oznacza przecież wydatki związane z wymianą dokumentów, a w przypadku firm ? wzorów umów czy druków firmowych.
Najstarsza zabudowa Łodzi koncentrowała się wokół obecnego Starego Rynku. Z rynku rozchodziło się kilka dróg prowadzących do okolicznych miast, wsi i młynów. Blisko rynku drogi miały charakter ulic, dalej przechodziły w zwykłe drogi wiejskie. Na północ od rynku usytuowany był Plac Kościelny, na którym stał drewniany parafialny kościółek, wybudowany przed rokiem 1414. Najstarsze znane ulice miasta to: Wójtowska (Starowiejska, od XVIII wieku Nadstawna), wychodząca ku południowemu wschodowi (prowadziła do folwarku Starej Wsi i pierwotnej osady łódzkiej, wzdłuż brzegów stawu utworzonego na rzece zwanej wtedy Starą Strugą (Ostroga, dzisiejsza Łódka), Cyganka, wychodząca ku północy (prowadziła do wsi Radogoszcz i dalej do Zgierza), Nad Rzeką (Nadrzeczna, później Podrzeczna), wychodząca w kierunku zachodnim, położona najbliżej rzeki, Drewna (od ok. 1770 roku ul. Drewnowska, zwana tak od nazwiska rodziny Drewnowiczów), wychodząca również w kierunku zachodnim, Stodolniana, która prowadziła do stodół miejskich. Po 1400 roku mamy też wzmianki o ulicy Kościelnej, którą zwano też Szkolną, gdyż prowadziła do szkoły, znajdującej się w domu wikarego.